Ngày 5/4 Trong thư gửi “Quân nhân học báo”, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Quân nhân phải biết võ, phải biết văn, võ là như tay phải, văn là như tay trái của quân nhân. Biết võ, biết văn, mới là quân nhân hoàn toàn. Muốn biết thì phải thi đua học. Học không bao giờ cùng. Học mãi để tiến bộ mãi. Càng tiến bộ, càng thấy càng phải học thêm”.
“Quân nhân học báo” là tập san chuyên hướng dẫn bộ đội ta học tập văn hoá, được xuất bản tại Việt Bắc trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Ngay sau Cách mạng Tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động phong trào toàn dân, toàn quân xóa nạn mù chữ. Hưởng ứng và thực hiện lời kêu gọi của Người, các đơn vị bộ đội đã phát động phong trào bộ đội tích cực học tập, xóa nạn mù chữ, với tinh thần người biết chữ dạy cho người chưa biết chữ, người biết nhiều, dạy cho người biết ít, giúp các binh sĩ đều biết đọc, biết viết để diệt giặc dốt, để phục vụ quân đội, phục vụ kháng chiến. Theo Bác, địch dốt nát giúp cho địch ngoại xâm. Địch ngoại xâm dựa vào địch dốt nát để thi hành chiến lược ngu dân. Đối với cán bộ, chiến sĩ quân đội, cùng với việc học chữ, còn phải tích cực học tập quân sự, nâng cao trình độ kỹ chiến thuật, rèn luyện thể lực để đủ sức khỏe, bản lĩnh chiến đấu, chiến thắng địch.
Lời động viên, khen ngợi của Bác đã kịp thời cổ vũ, động viên tinh thần tích cực học tập văn hóa của cán bộ, chiến sĩ trong quân đội, đồng thời thể hiện tư tưởng, chỉ đạo, phương châm giáo dục: Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn, nhà trường gắn với chiến trường, quân sự gắn với chính trị. Theo Bác: “Một quân đội văn hay võ giỏi là một quân đội vô địch”.
Lời Bác dạy vẫn còn nguyên giá trị để cán bộ, chiến sĩ quân đội không ngừng tích cực học tập, nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, quán triệt sâu sắc và chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Luôn đề cao và thực hành tự học; tích cực rèn luyện thân thể để có đủ trí, lực đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.
___________
Ngày 05/4/1930, sau khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, từ Trung Quốc, Nguyễn Ái Quốc đã gửi thư đến “đồng chí Zao” (là bí danh của Bùi Công Trừng) và các học sinh Việt Nam đang học ở Liên Xô.
Bức thư báo tin: “Trong nước bây giờ đã có đảng thống nhất vững vàng, không còn những tệ chia lìa ấu trĩ như trước nữa”. Đồng thời, cho biết vào dịp Đại hội Quốc tế Lao động sắp tổ chức ở Liên Xô sẽ có một số đại biểu công nhân ở trong nước sang dự. Do đó, phân công đồng chí Zao tổ chức anh em học sinh Việt Nam giúp đỡ các đại biểu trong nước sang để làm sao cho anh em đại biểu hăng hái và yêu mến Xô - Nga, lại có cảm tình với anh em lao động các nước và không để các đại biểu cảm thấy sự phân biệt giữa trí thức và người lao động.
Ngày 05/4/1948, Bác Hồ viết 12 điều răn yêu cầu mọi người phải nhớ và thực hành khi tiếp xúc với dân. Để cổ động, Bác viết bài thơ:
“Mười hai điều trên,
Ai chả làm được.
Hễ người yêu nước,
Nhất quyết không quên.
Tập thành thói quen,
Muôn người như một.
Quân tốt dân tốt,
Muôn sự đều nên.
Gốc có vững cây mới bền,
Xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân”.
Ngày 05/4/1958, Bác dự Lễ tốt nghiệp Khóa 10 của Trường Sĩ quan Lục quân Việt Nam ra đời từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và mang tên vị anh hùng dân tộc “Trần Quốc Tuấn”. Khóa 10 cũng là khóa đầu tiên được đào tạo chính quy ở trong nước, vì trong thời gian chiến tranh, Trường đã di chuyển ra ngoài nước. Huấn thị với lãnh đạo và học viên nhà trường, Bác nói: “… Cần mạnh dạn áp dụng những điều đã học được, nhưng cần phải áp dụng một cách thiết thực, thích hợp với hoàn cảnh của ta;... cần phải nâng cao tinh thần cảnh giác, nâng cao tính tổ chức, tính kỷ luật, tích cực chấp hành điều lệnh, chấp hành những chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ.
Một điều rất quan trọng nữa, có thể nói là quan trọng bậc nhất, là phải tăng cường đoàn kết”.
Sau sự kiện Không quân nhân dân Việt Nam lần đầu xuất kích đánh to và thắng lớn không lực Hoa Kỳ trong các ngày 03 và 04/4/1965, ngày 05/4/1965, Bác gửi thư khen ngợi: “Các chú đã chiến đấu dũng cảm, đã tiêu diệt máy bay Mỹ. Các chú đã thực hiện khẩu hiệu “Đã đánh là thắng”. Như thế là xứng đáng với truyền thống anh hùng của quân và dân ta... Chúc các chú lập nhiều chiến công hơn nữa”.
Cùng ngày, trả lời phỏng vấn nhà báo Iuxi Takanu, Báo Akahata của Đảng Cộng sản Nhật Bản, Bác đã đưa ra giải pháp để chấm dứt chiến tranh nếu Mỹ không can thiệp vào miền Nam, chấm dứt ném bom miền Bắc thì “sẽ tạo điều kiện thuận lợi để đi đến một hội nghị như kiểu Hội nghị Giơnevơ năm 1954. Đó là cách giải quyết hợp tình hợp lý, có lợi cho hòa bình và có lợi cho nhân dân Mỹ”. Trong bức điện cảm ơn gửi cùng ngày tới Quốc trưởng Campuchia N.Xihanuc, Chủ tịch Hồ Chí Minh một lần nữa khẳng định: “Trước sức mạnh đoàn kết của các dân tộc Việt Nam, Khơme và Lào biểu hiện rõ rệt trong Hội nghị nhân dân Đông Dương vừa qua do Ngài triệu tập, mọi âm mưu xâm lược và gây chiến của đế quốc Mỹ đối với các nước Đông Dương nhất định sẽ bị thất bại hoàn toàn”.